Proktologia
Proktolog to lekarz zajmujący się schorzeniami odbytu i odbytnicy. Niestety, wciąż uważamy tego typu dolegliwości za wstydliwe i wolimy cierpieć, niż odwiedzić specjalistę. Zmień to i wybierz się do lekarza, gdy odczuwasz ból i świąd odbytu, krwawienia…
Jakie dolegliwości diagnozuje i leczy proktolog?
Ból odbytu (zwykle bardzo dotkliwy) towarzyszy wypadaniu i szczelinie odbytu czy odbytnicy. W każdym przypadku właściwą diagnozę może postawić tylko doświadczony specjalista.
Do proktologa trzeba się zgłosić zawsze, gdy dokucza nam ból w okolicach odbytu. Mogą go powodować np. ropnie, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, infekcyjne zapalenie odbytu, zapalenie prostaty, zapalenie macicy, endometrioza, ciąża pozamaciczna oraz zapalenie wyrostka robaczkowego.
Świąd odbytu to dolegliwość, z którą boryka się ok. 5 proc. populacji. Osoby te także nie powinny zwlekać z wizytą u specjalisty. Nie zawsze udaje się ustalić przyczynę świądu odbytu. Lekarze sądzą, że na jego powstanie może mieć wpływ m.in. niedobór witaminy A i D. Warto to sprawdzić.
Hemoroidy – żylaki odbytu
Hemoroidy to naturalne, małe, wypełniające się krwią struktury (przypominające poduszeczki), które znajdują się wewnątrz kanału odbytu. Nazywane są również guzkami krwawniczymi. Wraz z mięśniami zwieracza utrzymują szczelność odbytu (dotyczy to zwłaszcza gazów). Gdy przychodzi pora oddania stolca, zwieracze odbytu rozluźniają się, a krew z guzków hemoroidalnych odpływa. Hemoroidy to najczęstszy powód wizyt u proktologa. Z powodu hemoroidów cierpi 30-60 proc. populacji.
Wyróżnia się 4 stadia choroby. Pierwsze dwa są zwykle leczone zachowawczo: istotna jest bogatoresztkowa dieta, picie dużej ilości płynów, niedopuszczanie do zaparć, a także miejscowe stosowanie maści i czopków. W leczeniu 3. i 4. stadium choroby wykonuje się zabiegi skleroterapii (w skórę wokół chorego guzka wstrzykuje się substancję, która powoduje powstanie zakrzepu; niedożywiony, niedotleniony guz odpada), stosuje się diatermie jednobiegunowe i niskonapięciowe (czyli wykorzystuje działania prądu), a także krioterapię (zamrożenie guzka, co powoduje jego martwicę), koagulację w podczerwieni (guzek zostaje zniszczony przez wysoką temperaturę) lub laser. 5-10 proc. chorych wymaga zabiegu operacyjnego.
Jakie są przyczyny powstania hemoroidów?
- nawykowe zaparcie
- biegunka
- ciąża
- siedzący tryb życia
- biegi długodystansowe.
Jakie są objawy?
- krwawienie z odbytu. Jest to krwawienie świeżą krwią towarzyszące wypróżnieniu, szczególne w przypadku wytężonej defekacji w przebiegu zaparcia. Obecność skrzepów krwi, ciemnowiśniowej krwi lub smolista, czarna barwa stolca wskazują na inne, z reguły poważniejsze choroby. Jeśli krwawienie jest intensywne, widoczna jest krew w muszli klozetowej, jeśli jego natężenie jest mniejsze widoczne są tylko pasemka krwi powlekające stolec lub jedynie ślady krwi na papierze toaletowym. Krwawienie z hemoroidów jest najczęstszą przyczyną krwawienia świeżą, czerwoną krwią z odbytu. Zwykle hemoroidy nie prowadzą do niedokrwistości, ale w przypadku obfitych częstych krwawień może dojść nawet do głębokiej niedokrwistości.
- uczucie niecałkowitego wypróżnienia
- świąd i pieczenie w okolicy odbytu
- ból, podrażnienie, dyskomfort w okolicy odbytu
- wyciek śluzu
- hemoroidy wewnętrzne, powiększając się podczas parcia na stolec mogą wypadać na zewnątrz i cofać się samoistnie do kanału odbytu. Niekiedy konieczne jest ich ręczne odprowadzenie, a w postaci bardzo zaawansowanej ulegają zadzierzgnięciu i nie można ich odprowadzić do środka. Wówczas hemoroidy są stale widoczne na zewnątrz odbytu i mogą być bolesne.
Jakie metody stosujemy do leczenia hemoroidów?
- Metoda Barrona – zakładanie gumowych opasek na hemoroidy,
- skleroterapia polegająca na wstrzykiwaniu środków chemicznych zamykających dopływ krwi do hemoroidów,
- koagulacja energią cieplną: laserowa, elektrokoagulacja : diatermii ENDO
Leczenie zależne jest od zaawansowania choroby.
Szczeliny okołoodbytnicze
Nadżerki, nienaturalne pęknięcia skóry w okolicach odbytu, które tworzą się w przebiegu biegunek lub często oddawanych stolców, niekiedy zapartych, konieczne jest ich leczenie pod nadzorem lekarza. Objawami są jasnoczerwone plamy krwi widoczne na papierze toaletowym. Mogą powodować ostry ból po wypróżnieniu, ale w przypadku przewlekłego przebiegu ból jest słabo nasilony.
Szczelina odbytu to druga (po hemoroidach) pod względem częstości występowania choroba końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Obecnie szczelina odbytu jest najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu i jedną z najczęstszych przyczyn bólu okolicy odbytu.